کشور ترکیه با شهرهای بی‌نظیر و توریستی‌اش، توجه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند. بیشتر اوقات از اماکن دیدنی و زیبای استانبول صحبت شده است. این بار می‌خواهیم شما را با یکی از شناخته شده‌ترین بناهای تاریخی آنکارا آشنا کنیم. مسجد حاجی بایرام آنکارا به نام عارف بزرگ در آنکارا بود که در ادامه مطلب به معرفی این بنای باشکوه و این عارف خاص می‌پردازیم؛ همراه ما باشید.
در کشور ترکیه معابد و مساجد تاریخی فراوانی وجود دارد. مسجد حاجی بایرام در آنکارا نیز یکی از این مساجد خاص تاریخی است. این مسجد از مکان‌های پرطرفدار پایتخت ترکیه می‌باشد که مردم بدون زیارت آن، آنکارا را ترک نمی‌کنند. با توجه به این که عده زیادی در وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی به دنبال پیدا کردن اطلاعاتی از این مسجد هستند؛ یک راهنمای جامع برای گشت‌وگذار در مسجد جذاب عارف ترک فراهم کرده‌ایم.
بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به ترکیه ؛ لذت گردش در کشوری بی‌نظیر
ویژگی‌های مسجد حاجی بایرام در آنکار
گفتیم که مسجد حاجی بایرام یکی از تاریخی‌ترین مساجد ترکیه است که قدمت آن به دوران امپراطوری عثمانی می‌رسد. این مسجد علاوه بر اینکه هر ساله میزبان عده زیادی از گردشگران می‌شود، از جمله اندک مساجد تاریخی است که کاربری خود را حفظ کرده و مردم برای عبادت نیز به آنجا می‌روند.
مسجد حاجی بایرام در نزدیکی معبد آگوستوس ساخته شده است. ساخت این مسجد در دوران امپراطوری عثمانی شروع شده و به دلیل وجود مقبره حاجی بایرام ولی در نزدیکی مسجد، نام آن را به احترام صوفی بزرگ ترکیه، حاجی بایرام ولی نهادند.
این مسجد در سال 1427 میلادی که مصادف با 831 هجری بود؛ در مدتی به طول یک سال ساخته شد. ویژگی‌های معماری و ساختمانی این مسجد مشابه بناها و مساجد قرن 17 و 18 هجری می‌باشد. قدمت تاریخی مسجد حاجی بایرام حدود 600 سال برآورد می‌شود که در طول این دوران توانسته طرفداران فراوانی از سرتاسر جهان به خود جذب کند.
حضرت بایرام ولی کیست؟
حاجی بایرام ولی با نام اصلی نومان بین کویونلوجا در سال 1350 میلادی در روستای سولفاسول توابع آنکارا به دنیا آمد. او در شهر آنکارا و بورسا تحصیلات خود را به پایان رسانده و به عنوان مدرس وارد مدرسه الهیات کارامدرسه شد.
یکی از مهم‌ترین چهره‌های اسلامی که در زمان شروع امپراطوری عثمانی مصادف با ورود اسلام به ترکیه؛ شیخ حمید ولی بود. پس از وفات او در سال 1412، شاگردانش راه استادشان را ادامه دادند و سخنان او را به گوش عموم مردم رساندند. یکی از بهترین شاگردان او که توانست فرقه علوی را زنده نگه دارد، حاجی بایرام بود. بایرام ولی با دعوت اطرافیانش وارد فرقه تصوف شده بود. پس از گذشت مدتی، بایرام به دلیل دیدگاه‌های خاص عرفانی که داشت توجه عده زیادی را به خود جلب کرد. او با داشتن مریدانی که هر لحظه منتظر سخنان پرمفهومش بودند، مدرسه صوفی‌گری خود را تاسیس کرد.
معماری مسجد حاجی بایرام
معماری خاص مسجد حاجی بایرام که یکی از مدرن‌ترین سبک‌ها در زمان خودش بود؛ با معماری مساجد ساخته شده در قرون 18 و 19 برابری می‌کند. پلان مربعی این مسجد اولین مشخصه معماری آن است که در زمان ساخت توجه‌ها را به خود جلب کرد.
مصالح استفاده شده در ساخت هر قسمت از مسجد متفاوت و با توجه به مصالح موجود در آن زمان بوده است. به عنوان مثال، کف مسجد از سنگ‌های مقاوم، دیوارها از آجر و سقف آن از کاشی‌های جذاب ساخته شده. این مسجد از شرق با معبد آگوستوس و از غرب با آرامگاه حاجی بایرام هم‌جوار است.
مقبره حاجی بایرام که امروزه به موزه‌ای بسیار ارزشمند تبدیل شده است؛ با وجود درهای تاریخی مربوط به 600 سال پیش، توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می‌کند. درهای چوبی با منبت‌کاری جذابی که در قرن 15 میلادی ساخته شدهاند، خاص‌ترین مشخصه معماری مقبره هستند.
در اثر مرمت‌هایی که در طول سالیان دراز روی این مسجد انجام شده، مساحت آن نسبت به زمان ساخت گسترش یافته است. آخرین مرمت انجام شده در این مسجد از طرف خیریه عمومی ترکیه در سال 2011 انجام گرفت.
مسجد بزرگ حاجی بایرام در آنکارا ظرفیتی برای جای‌گیری 6000 نفر دارد. به نوعی می‌توان گفت 6000 نفر همزمان قادر به عبادت در این مسجد هستند. قسمت‌های عبادتی خاصی که در شمال و جنوب مسجد امروزی وجود دارند، در طی مرمت‌های انجام گرفته ساخته شدهاند.
دورتادور مسجد با پنجره‌های سنگی و قوس‌دار احاطه شده است. از طرف دیگر، پنجره‌های بالای بنا، با داشتن طاق‌های آجری نوک تیز، جذابیت بنا را دوچندان کرده‌اند. یکی دیگر از جذاب‌ترین ویژگی‌های معماری مسجد، سقف چوبی آن است که با تزئینات فراوانش در بد ورود توجه همه را به خود جلب می‌کند.
استفاده از کاشی‌های رنگی، آجرهای سبزرنگ و ساخت سقف چوبی فضای داخل مسجد را به طرز شگفت‌انگیزی زیبا کرده‌است. الهام از سبک معماری عثمانی‌ها مشخصه بارز مسجد حاجی بایرام و می‌توان گفت جذاب‌ترین شاخصه آن است.
دسترسی به مسجد حاجی بایرام
گفتیم که در شهر آنکارا غیرممکن است کسی مسجد حاجی بایرام را نشناسد. این مسجد از طرفی محلی برای برگزاری مراسم خاص مذهبی و نمازهای جماعت و از طرفی بنای موردعلاقه گردشگران است. دسترسی آسان و قرارگیری در مناطق مرکزی شهر نیز به اعتبار و محبوبیت آن افزوده است. منطقه اولوس یکی از مناطق مرکزی آنکارا است که مسجد حاجی بایرام در آن قرار دارد. شما از همه جای شهر می‌توانید با استفاده از مترو و اتوبوس به این مسجد زیبا رفته و به عبادت یا گردش در آن بپردازید.
یکی دیگر از جذابیت‌‌های این مسجد که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد امکان عبادت در فضای باز برای مسلمانان است. فضای باز اطراف مسجد گنجایشی برای 1500 عبادت‌کننده دارد که آن را در چشم مردم خاص‌تر کرده‌است. عده‌ای از همراهان یرینو در اینستاگرام، این مسجد را به مساجد قدیمی تبریز و عده‌ای آن را به مساجد کشورهای بالکان تشبیه کرده‌اند.
به نظر شما ویژگی خاص این مسجد چیست و شبیه کدام مسجد ایرانی است؟